Soms kom je op plekken waar de tijd lijkt stil te staan. Niet omdat er niets gebeurt, maar omdat het voelt alsof je even in een andere wereld bent gestapt. Cahuachi is zo’n plek.
Na een hobbelige rit door het dorre en eindeloze landschap van de Nazca-woestijn waar stof onze longen vult en de zon meedogenloos op ons brandt bezoeken we een eeuwenoude stad welke is opgegraven uit het zand. Geen toeristen, geen kiosken met frisdrank, geen drukte. Alleen de wind, de zon, het stof en de stilte van ruïnes van een lang vergeten beschaving.
Cahuachi was ooit een bruisende stad van de Nazca-beschaving. Zeker geen gewone stad, maar een heilige plek voor het houden van rituelen en het brengen van offers maar mogelijk ook voor het organiseren van mysterieuze bijeenkomsten waarvan de ware betekenis tot op vandaag een raadsel blijft. De stad ligt er nu stil en verlaten bij en de contouren zijn nog maar slechts gedeeltelijk blootgelegd, merendeel ligt nog verborgen onder het zand maar alles ademt de aanwezigheid van een ooit bloeiende en zeker boeiende samenleving waarbij jezelf realiserend dat dit alles dateert van circa 200 jaar voor de jaartelling
Wat me het meest opvalt is het gevoel van isolatie. Je staat namelijk letterlijk tussen de resten van een verdwenen cultuur, met werkelijk niets om je heen behalve de woestijn. We krijgen uitgebreid uitleg van onze gids en worden geattendeerd op de sporen van deze verloren beschaving, we zien stukjes keramiek, bekijken een met de hand gevormde trap, en zien de restanten van oude muren. Het is zeker geen plek waar je even langs rent maar een plek waar je even stil van wordt. Cahuachi is zo’n plek voor de reiziger die niet bang is voor wat stof in z’n schoenen, de zon op z’n bol en gedachten en overpeinzingen in z’n hoofd maar voor diegene die houdt van het bezoeken van ludieke plekjes buiten de gebaande paden.
Onderweg rijdend door de verlaten woestijnvlakte komende vanuit Cahuachi, worden we door onze gids geattendeerd op een ander maar zeker bizar feit. We worden er namelijk op gewezen dat zowel links en rechts van de weg, verborgen onder het zand duizenden jaren aan geschiedenis begraven ligt, bestaande uit tempels, tombes en rituele voorwerpen die tot op de dag van vandaag de archeologische wereld fascineren.
Vol ongeloof maken we een stop aan de kant van de weg en wat we daar zagen treft je echt recht in je ziel en geeft je kippenvel en een onvergetelijk en bizar gevoel. Met enige verstandsverbijstering belanden we werkelijk midden in een knekelveld vol met resten van skeletten het ligt bezaaid met schedels, botten, stukken keramiek en stukken textiel. Echt werkelijk te bizar om te omschrijven. Hoe dit alle daar terecht is gekomen, heel eenvoudig maar wel heel cru. Dit is het werk van grafrovers. De Nesca bevolking begroef hun overledenen gemummificeerd in graven voorzien van allerhande kostbaarheden zoals goud, zilver en andere waardevolle spullen zoals sieraden. Kortom een gemakkelijk doelwit voor grafrovers.
In Peru zijn deze grafrovers beter bekend als huaceros. Gewapend met pikhouweel, zaklamp en opgezweept door overmatig gebruik van drank en verdovende middelen, trekken deze “schatzoekers” in het holst van de nacht de woestijn in, op zoek naar de graven die vol liggen met keramiek, textiel, sieraden en mummies die ze op de zwarte markt kunnen verkopen.
Volgens oude overtuigingen rust er zelfs een vloek op het verstoren van de doden. Of je daar nu in gelooft of niet de verhalen doen de ronde over grafrovers die spoorloos verdwenen zijn, ziek werden of hun vondsten op mysterieuze wijze weer hebben verloren. De gevolgen zijn echter niet minder schrijnend. Vele graven zijn geplunderd en het restant ligt verspreid over het zand. Echter de rituele context die juist belangrijk is voor archeologen zijn hiermee vernietigd. Helaas zijn veel waardevolle voorwerpen verdwenen in privécollecties.
Tegenwoordig wordt er gelukkig meer gedaan om het gebied te beschermen. De archeologische site van Cahuachi is slechts deels opgegraven en wordt bewaakt. En gelukkig is er verborgen onder het zand en is veel nog onaangeroerd. Wie Cahuachi en omgeving bezoekt, loopt niet alleen door een eeuwenoude ceremoniële stad, maar ook over een dunne grens tussen verleden en heden, tussen eerbied en hebzucht.
Net wanneer ik denk dat het gebied rond Nazca niet droger of stoffiger kan worden, duiken ineens spiraalvormige structuren op tussen de groene avocado-plantages. Geen lijnen of ruïnes dit keer, maar stenen spiralen die in de aarde verdwijnen en lijken bijna buitenaards om te zien. We staan bij de Cantalloc-aquaducten een ingenieus systeem van ondergrondse tunnels, kanalen en schachten, eeuwen geleden aangelegd door de Nazca. En het meest bijzondere? Het werkt nog steeds. Dankzij deze aquaducten ligt er midden in de woestijn een vruchtbare oase. Bijna niemand praat erover, maar dit is wat mij betreft een van de meest verrassende plekken van de regio een bewijs van hoe vindingrijk deze oude cultuur was. Toen ik afdaalde in een van die spiraalvormige schachten, voelde het bijna alsof ik door een eeuwenoude wenteltrap liep, maar dan van aarde en steen. Beneden stroomde koel, helder water, stil en onverstoord.
Wat me feitelijk fascineerde was hoe deze aquaducten op het eerste gezicht bijna iets buitenaards lijken maar feitelijk zó functioneel en slim ontworpen zijn. Ingenieurs van vandaag de dag zouden er jaloers op zijn.
Het einde van de dag nadert tijd voor een koude cerveza en een lekkere maaltijd en de dag nog eens de revue te laten passeren. Morgen wacht ons een hele lange reisdag namelijk van Nasca naar Arequipa een lange busrit van circa 12 uur.
